Cơ hội đầu tư vào KCN tại Việt Nam
Lợi thế dài hạn của Việt Nam:
Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn cho đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhờ vị trí địa lý chiến lược, lực lượng lao động giá rẻ, và các hiệp định thương mại tự do (FTA) với nhiều quốc gia. FDI vào KCN chiếm hơn 70% kim ngạch xuất khẩu, với 67% vốn FDI đăng ký mới trong năm 2024 chảy vào lĩnh vực sản xuất.
Nguồn cung KCN dồi dào: Trong quý 1/2025, đã có 13 dự án KCN mới được cấp phép với tổng diện tích 3.951 ha, và đến nay, năm 2025 ghi nhận 25 dự án KCN mới với tổng diện tích 7.692 ha, tập trung ở các tỉnh như Bắc Giang, Thái Nguyên, Bình Phước, và Bà Rịa – Vũng Tàu.
Chính sách ưu đãi thuế: Các KCN tại Việt Nam, đặc biệt ở các địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) như thuế suất 10% trong 15 năm, miễn thuế 4 năm, và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo. Hàng hóa trong khu phi thuế quan (bao gồm khu chế xuất) được hưởng thuế suất VAT 0% và miễn thuế xuất nhập khẩu trong một số trường hợp.
Hạ tầng và hỗ trợ cải thiện: Các KCN đang chuyển đổi sang mô hình hiện đại hơn, như KCN sinh thái và ứng dụng công nghệ số, đáp ứng tiêu chuẩn về năng lượng tái tạo và giảm phát thải carbon. Chính phủ Việt Nam cũng hỗ trợ thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa, tại chỗ” và cải thiện hạ tầng logistics.
Nhu cầu thị trường nội địa: Việt Nam có dân số trẻ, trong giai đoạn “cơ cấu dân số vàng,” tạo ra nhu cầu tiêu thụ lớn, giúp các doanh nghiệp FDI không chỉ tập trung vào xuất khẩu mà còn khai thác thị trường nội địa.
Rủi ro do thuế quan chưa công bố
Bất định từ chính sách thuế quan của Mỹ:
Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm 20-40% kim ngạch xuất khẩu của nhiều doanh nghiệp FDI. Chính sách thuế quan mới, đặc biệt dưới chính quyền Trump, có thể áp mức thuế cao đối với Việt Nam do thặng dư thương mại, gây ra rủi ro giảm biên lợi nhuận và trì hoãn cam kết đầu tư.
Tháng 4/2025, hoạt động đầu tư vào KCN đã chững lại do lo ngại về thuế quan Mỹ, mặc dù đã phục hồi trong tháng 5. Các doanh nghiệp FDI có xu hướng tạm dừng giải ngân hoặc trì hoãn mở rộng đầu tư trong 1-2 năm để chờ quyết định cuối cùng về thuế quan (dự kiến nửa cuối 2025).
Cạnh tranh khu vực: Các quốc gia như Ấn Độ, Indonesia, và Thái Lan đang nổi lên với lợi thế về thuế quan thấp hơn trong ngắn hạn, có thể thu hút dòng vốn FDI dịch chuyển khỏi Việt Nam.
Áp lực định giá và tâm lý thận trọng: Cổ phiếu các doanh nghiệp Bất động sản KCN đang có mức định giá P/B thấp hơn trung bình 5 năm, nhưng tâm lý nhà đầu tư vẫn thận trọng do rủi ro thương mại. VNDirect khuyến nghị trung lập với nhóm cổ phiếu KCN trong giai đoạn 2025-2026, với dự báo giá thuê đất giữ nguyên và sản lượng bàn giao giảm nhẹ.
Chiến lược đầu tư phù hợp
Ngắn hạn (2025-2026):
Thận trọng và chờ đợi: Do bất định từ chính sách thuế quan, nên cân nhắc hoãn các quyết định đầu tư lớn cho đến khi có thông tin rõ ràng hơn (dự kiến nửa cuối 2025). Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn đầu tư vào các KCN phục vụ xuất khẩu sang Mỹ.
Tập trung vào các lĩnh vực ít chịu ảnh hưởng thuế quan: Các dự án FDI trong lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo, hoặc sản phẩm công nghiệp hỗ trợ có thể ít chịu tác động từ thuế quan hơn so với gia công đơn thuần.
Dài hạn (sau 2026):
Việt Nam vẫn có lợi thế cạnh tranh nhờ chi phí lao động thấp, vị trí địa lý thuận lợi, và chính sách thu hút FDI. Chính phủ Việt Nam đang đàm phán để giảm thâm hụt thương mại với Mỹ, bao gồm cam kết giảm thuế nhập khẩu hàng Mỹ về 0% và ký kết các thỏa thuận trong lĩnh vực hàng không, năng lượng, và an ninh.
Đầu tư vào các KCN sinh thái hoặc công nghệ cao (như KCN Đông Nam, Tân Bình tại TP.HCM) có thể mang lại lợi thế dài hạn nhờ đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về môi trường và công nghệ.
Khuyến nghị
Nếu đầu tư ngay bây giờ:
Chọn các KCN ở địa bàn có ưu đãi thuế cao, như Cà Mau hoặc các KCN không nằm ở đô thị loại đặc biệt hoặc loại I, để tận dụng tối đa ưu đãi thuế TNDN (miễn 2-4 năm, giảm 50% trong 4-9 năm).
Ưu tiên các KCN có hạ tầng hiện đại, gần các trung tâm kinh tế (như TP.HCM, Bình Dương) hoặc các cảng biển để giảm chi phí logistics.
Đa dạng hóa thị trường tiêu thụ, không phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu sang Mỹ, để giảm rủi ro từ thuế quan.
Nếu chờ đợi:
Theo dõi kết quả đàm phán thương mại giữa Việt Nam và Mỹ, đặc biệt trong 90 ngày kể từ tháng 4/2025, khi Mỹ tạm dừng áp thuế để đàm phán.
Quan sát các doanh nghiệp KCN lớn như BCM, SZC, hoặc KBC, vốn đã cho thấy tăng trưởng doanh thu mạnh trong quý 1/2025, để đánh giá xu hướng thị trường.
Kết luận
Đầu tư vào KCN tại Việt Nam vẫn hấp dẫn về dài hạn nhờ lợi thế cạnh tranh và chính sách ưu đãi, nhưng trong ngắn hạn, rủi ro từ thuế quan chưa công bố đòi hỏi sự thận trọng. Nếu bạn có nguồn vốn dài hạn và chấp nhận rủi ro, có thể cân nhắc đầu tư vào các KCN phục vụ công nghệ cao hoặc thị trường nội địa. Nếu ưu tiên an toàn, nên chờ thêm thông tin về chính sách thuế quan vào nửa cuối 2025 để đưa ra quyết định chính xác hơn.
